Đây chính là một trong những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, “tự diễn biến", "tự chuyển hóa” hết sức nguy hiểm đã được Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII chỉ ra và cần được ngăn chặn, đẩy lùi…
Từ sự a dua chính trị…
Trước khi dự thảo Luật An ninh mạng được thông qua, dư luận xã hội đã ít nhiều bị ảnh hưởng từ bức tâm thư của nhóm một số cựu quan chức, trí thức, trong đó có cả những người từng là lãnh đạo bộ, ngành, song đã tán phát những thông tin tiêu cực, thiếu kiểm chứng. Thậm chí, họ còn bịa đặt, gán ghép cả một vị tướng công an cũng “cùng hội cùng thuyền” phản bác Luật An ninh mạng và sau đó đã bị vị tướng này lên tiếng phản đối gay gắt. Đáng tiếc rằng những thông tin lệch lạc, sai trái đó vẫn được một số người, trong đó có cả cán bộ, đảng viên cổ xúy, chia sẻ trên mạng xã hội. Thậm chí có cả người là viện trưởng, chuyên gia trẻ cũng a dua theo họ.
Còn với dự thảo Luật Đơn vị hành chính-kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc, việc người dân hiểu sai, bị kích động gây rối như vừa qua có một phần nguyên nhân từ những thông tin, phát biểu sơ hở, cảm tính, không đúng thực tế của một vài vị đại biểu Quốc hội, trí thức, người nổi tiếng… Cuối tháng 6 vừa qua, Hội đồng kỷ luật Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình và Hội đồng kỷ luật Bệnh viện Y học cổ truyền tỉnh Thái Bình đã ra quyết định kỷ luật đối với hai nữ điều dưỡng vì hành vi tán phát tin nhắn qua mạng facebook có nội dung kích động, kêu gọi mọi người xuống đường biểu tình. Đáng tiếc, theo trình bày của hai điều dưỡng viên này, việc gửi tin nhắn xuất phát từ sự thiếu hiểu biết của bản thân, a dua theo bạn bè trên mạng xã hội.
Không được a dua, phụ họa theo những quan điểm lệch lạc, sai trái
Quốc hội thảo luận Luật An ninh mạng. Ảnh minh họa: TTXVN.

Những hiện tượng “a dua chính trị” như trên đã từng xảy ra với nhiều sự việc đáng cảnh báo. Cách đây một năm, dư luận xã hội từng hết sức bức xúc, lên án việc một giáo viên ở Ninh Bình thường xuyên chia sẻ những thông tin từ các trang web phản động nói xấu Đảng, Nhà nước núp bóng tự do ngôn luận. Thậm chí, có cả một giảng viên, phó giáo sư ở một trường đại học cũng thường xuyên đăng tải thông tin xét lại, phản bác Chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, ca tụng dân chủ, nhân quyền kiểu phương Tây. Lãnh đạo nhà trường và cấp ủy đảng đã nhiều lần nhắc nhở, phê phán nhưng vị này càng "quá mù ra mưa" sau khi nghỉ hưu. Tháng 2-2018 vừa qua, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Đà Nẵng đã xem xét, thi hành kỷ luật cảnh cáo đối với TS Trần Đức Anh Sơn, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế-Xã hội Đà Nẵng vì đã viết và đăng tin, bài trên mạng xã hội có nội dung sai sự thật, bịa đặt, không đúng với quan điểm của Đảng, pháp luật của Nhà nước…
Những hiện tượng a dua nêu trên ban đầu có thể do vô tình, nhận thức hạn chế nhưng lại có thể dẫn đến những tác hại khôn lường. Không phải ngẫu nhiên mà Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII của Đảng đã xác định trong 9 biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị có việc: “Phai nhạt lý tưởng cách mạng; dao động, giảm sút niềm tin vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hoài nghi, thiếu tin tưởng vào Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Xa rời tôn chỉ, mục đích của Đảng; không kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; phụ hoạ theo những nhận thức lệch lạc, quan điểm sai trái…”. Và từ việc a dua, phụ họa này, không ít người sẽ bị lợi dụng, dẫn đến những sai trái nghiêm trọng hơn, tiến tới một trong những biểu hiện “tự diễn biến", "tự chuyển hóa”, đó là: “Kích động tư tưởng bất mãn, bất đồng chính kiến, chống đối trong nội bộ. Lợi dụng và sử dụng các phương tiện thông tin, truyền thông, mạng xã hội để nói xấu, bôi nhọ, hạ thấp uy tín, vai trò lãnh đạo của Đảng, gây chia rẽ nội bộ, nghi ngờ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân”.
Đến nguy cơ “đàn sói cắn vào lịch sử”
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm nhìn nhận và cảnh báo những dấu hiệu suy thoái về tư tưởng chính trị, trước hết là những biểu hiện phai nhạt lý tưởng cách mạng. Ngay từ tháng 10-1947, hai năm sau khi giành được chính quyền, Người đã yêu cầu cán bộ, đảng viên sửa đổi lối làm việc, chỉ rõ phải đấu tranh với những hiện tượng thờ ơ trước những nhận thức lệch lạc, quan điểm sai trái: “Nghe những lời bình luận không đúng, cũng làm thinh, không biện bác. Thậm chí nghe những lời phản cách mạng cũng không báo cáo cho cấp trên biết. Ai nói sao, ai làm gì cũng mặc kệ”. Trong tác phẩm “Sửa đổi lối làm việc”, Người chỉ ra tới hàng chục căn bệnh của những cán bộ, công chức, như: Bệnh nể nang; bệnh tham lam; bệnh lười biếng; bệnh kiêu ngạo; bệnh hiếu danh; bệnh thiếu kỷ luật; óc hẹp hòi; óc lãnh tụ; bệnh hữu danh vô thực; bệnh kéo bè kéo cánh; bệnh cận thị (không nhìn xa thấy rộng); bệnh tị nạnh; bệnh xu nịnh, a dua...
"A dua" theo từ điển Tiếng Việt là làm theo, bắt chước theo việc làm sai trái của người khác. Hành vi này trong đời thường đã là xấu, mang lại những kết quả tiêu cực nhưng trong lĩnh vực chính trị, a dua chính trị có thể để lại những hậu quả khôn lường. Bài học từ những vụ biểu tình, gây rối có dáng dấp bạo loạn gần đây cho thấy một bộ phận không nhỏ người dân, lớp trẻ chỉ vì tâm lý đám đông đã a dua, hùa theo và dẫn đến vi phạm pháp luật. Còn với những người a dua trên mạng xã hội, thông tin xấu mà họ tán phát có thể tạo ra dư luận xã hội tiêu cực, dẫn đường cho những hành vi sai trái. Xa hơn, bài học từ sự sụp đổ của Liên Xô và nhiều nước XHCN ở Đông Âu  có nguyên nhân từ một bộ phận cán bộ, đảng viên nhạt phai lý tưởng, a dua, tiếp tay cho những quan điểm cơ hội xét lại. Điều lệ, Cương lĩnh của Đảng Cộng sản Bolshevik Nga có từ năm 1903 và sau này là Điều lệ Đảng Cộng sản Liên Xô, qua nhiều lần thay đổi, vẫn quy định rất chặt chẽ quyền hạn và trách nhiệm của đảng viên nhưng trong hành động thực tế, những người cộng sản đã thiếu kiên định, không ngăn chặn mà một bộ phận còn cổ xúy cho những tư tưởng lệch lạc, sai trái. Nếu như hàng chục triệu đảng viên Đảng Cộng sản Liên Xô không im lặng khi Gorbachyov tuyên bố giải tán Đảng thì có thể tình hình sẽ khác đi.
Nhìn từ bài học ở Việt Nam những năm đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, đất nước ta cũng từng đứng trước những sóng gió của thời cuộc. Trong một cuộc trao đổi với phóng viên Báo Quân đội nhân dân gần đây, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu đã phân tích: Sau hiệu ứng đô-mi-nô ở Liên Xô và Đông Âu, sở dĩ chúng ta không tan rã, sụp đổ giống họ chính vì những người cộng sản đã không khoanh tay, ngoảnh mặt trước những trào lưu cơ hội, xét lại có xu hướng gia tăng, thậm chí có cả trào lưu trả lại thẻ Đảng. Chúng ta đã sớm nhận diện, đấu tranh kiên quyết với những quan điểm sai trái và khẳng định phải kiên định Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định con đường độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn. Đó là con đường duy nhất đúng.
Chúng ta đã thành công bởi thái độ chính trị đúng đắn, kịp thời và niềm tin cách mạng chân chính, đúng như nhà thơ Tố Hữu sau này đã khái quát trong bài thơ “Chân lý vẫn xanh tươi” viết đúng ngày kỷ niệm Cách mạng Tháng Mười Nga 7-11-1991: Cả đàn sói chồm lên, cắn vào lịch sử/ Cào chiến công, xé cả xác anh hùng/ Ôi! Nỗi đau này là nỗi đau chung/ Lương tâm hỡi lẽ nào ta tự sát?/ Lũ phản bội, điên cuồng, hèn nhát/ Và cả bay quân cướp nước, giết người/ Chớ vội cười! Chân lý vẫn xanh tươi…
Đẩy lùi biểu hiện suy thoái nguy hiểm
Những người a dua, phụ họa cho những quan điểm lệch lạc, sai trái có hai đối tượng: Một là do vô tình, thiếu hiểu biết; hai là bị kích động, bất mãn, do cơ hội chính trị mà a dua. Nguyên nhân một phần do những quan điểm lệch lạc, sai trái nhiều khi được ngụy trang dưới những vỏ bọc tinh vi, hào nhoáng của cái gọi là “đổi mới”, “phản biện xã hội”, “yêu nước”, “chống tiêu cực”…
Để mỗi cán bộ, đảng viên nói riêng, người dân nói chung không bị mắc bẫy, a dua phụ họa theo kẻ xấu thì trước tiên chúng ta phải nhận diện rõ được các âm mưu, thủ đoạn tán phát thông tin sai trái, phản động cũng như các đối tượng, cá nhân, tổ chức chống phá Đảng, Nhà nước ta. Việc phát ngôn, tán phát thông tin trong xã hội bùng nổ thông tin và môi trường không gian mạng được bảo đảm tự do, dân chủ nhưng phải tuân thủ đúng các quy định của pháp luật. Đặc biệt, đối với mỗi cán bộ, đảng viên, chỉ tuân thủ đúng pháp luật và đề cao trách nhiệm công dân là chưa đủ mà phải thể hiện rõ vai trò lãnh đạo, tính tiền phong gương mẫu của người đảng viên; chấp hành nghiêm túc các quy định của Đảng… Hiện nay, các quy định như 19 điều đảng viên không được làm, Quy định số 102-QĐ/TW, ngày 15-11-2017 của Bộ Chính trị về xử lý kỷ luật đảng viên vi phạm đều có những quy định rất chi tiết về phát ngôn, quản lý thông tin, không cho phép a dua, hùa theo những quan điểm lệch lạc, sai trái. Điều 7 của Quy định số 102-QĐ/TW nêu rõ sẽ xử lý kỷ luật từ khiển trách trở lên đối với đảng viên “Phụ họa, a dua theo những quan điểm trái với quan điểm của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối của Đảng, mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; thiếu trách nhiệm trong đấu tranh chống biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ, chống "diễn biến hòa bình”.
Những quy định này cần được thi hành nghiêm túc; cần xử lý nghiêm minh những cá nhân vi phạm, nhất là những cán bộ, đảng viên có chức, có quyền đương chức và đã nghỉ hưu; không để tình trạng: "Nói và viết không đúng với quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; nói không đi đôi với làm; hứa nhiều làm ít; nói một đằng, làm một nẻo; nói trong hội nghị khác, nói ngoài hội nghị khác; nói và làm không nhất quán giữa khi đương chức với lúc về nghỉ hưu” như Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII đã chỉ ra.
Đối với mỗi cán bộ, đảng viên, để không a dua, phụ họa cho những điều sai trái thì trước hết phải luôn tu dưỡng, rèn luyện suốt đời như lời Bác Hồ căn dặn, mà trước tiên là tu dưỡng, rèn luyện về chính trị tư tưởng, kiên định Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, tin tưởng ở đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước. Kiên quyết đấu tranh với các hiện tượng nghĩ trái, nói trái, làm trái nền tảng tư tưởng, chủ trương, nghị quyết của Đảng. Cùng với đó, các cơ quan pháp luật phải xử lý nghiêm minh những đối tượng tán phát thông tin xấu độc, phản động để làm gương. Các tổ chức đảng phải kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh theo pháp luật Nhà nước, kỷ luật của Đảng đối với đảng viên a dua, phụ họa cho những thông tin sai trái, phản động và thường xuyên có giải pháp giáo dục, quản lý, giám sát, phòng ngừa, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.