Kỳ vọng gì khi Mỹ “đặt nhân quyền làm trọng tâm chính sách đối ngoại”?

Ngày 24/02/2021, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã tuyên bố “đặt nhân quyền làm trọng tâm chính sách đối ngoại của Mỹ”, trong bối cảnh có lời kêu gọi chính quyền Biden “sử dụng các đòn bẩy khác nhau” để yêu cầu Việt Nam chấm dứt “các vi phạm nhân quyền”. Trước động thái này, nhiều nhóm chống Cộng đã tỏ ra hả hê, với niềm tin rằng sự ủng hộ của Mỹ sắp giúp họ thoát khỏi cơn khủng hoảng đã kéo dài từ năm 2016. Họ có lý do để cảm thấy như vậy: số liệu mới công bố của CRS cho thấy trong năm 2020, do chính sách của cựu Tổng thống Donald Trump, số tiền chi cho vấn đề dân chủ, nhân quyền và quản trị chỉ chiếm khoảng 6% lượng tiền mà Chính phủ Mỹ viện trợ cho Việt Nam (trong đó lượng tiền chi cho các nhóm chống Cộng chắc chắn nhỏ hơn lượng tiền chi cho các cơ quan Nhà nước và các NGO). Với sự thay đổi chính sách này của Mỹ, một phần giới chống Cộng ít ra sẽ không bị đói.

 

Tuy nhiên, nếu các nhà chống Cộng cho rằng sự thay đổi chính sách này ảnh hưởng quá lớn đến cục diện, thì hẳn họ đã vui mừng quá sớm. Các số liệu cho thấy Chính phủ Mỹ đang thắt chặt quan hệ với chính phủ Việt Nam. Cụ thể, trong 10 năm qua, lượng tiền viện trợ mà Mỹ đổ vào Việt Nam đã tăng 167 lần – từ 987 nghìn USD vào năm 2010 lên đến 165 triệu USD vào năm 2020. Lượng chi trong năm 2021 là 170 triệu USD, tức vẫn tiếp tục đà tăng đó.

Qua các con số trên, có thể thấy Chính phủ Mỹ ngày càng cần thắt chặt quan hệ với Việt Nam vì lợi ích an ninh, quốc phòng và thương mại. Đối với mọi chính quyền Mỹ, giới chống Cộng người Việt chỉ có 2 công dụng: hoặc làm con tốt thí để ép giá Việt Nam trong các cuộc thương lượng, hoặc làm người bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử. Chiến lược lâu dài của Mỹ là xích lại gần Chính phủ Việt Nam, các hỗ trợ dành cho giới chống Cộng chỉ là chiến thuật tạm bợ mà họ có thể vứt bỏ khi cần thiết.

Dù đảng Dân chủ dùng khẩu hiệu nhân quyền để vận động lá phiếu của cử tri, các chính quyền của đảng này cũng không phải là ngoại lệ. Ngày 23/05/2016, chính quyền Obama đã dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khí với Việt Nam, dù trước đó chỉ một tuần, nhiều “nhà hoạt động nhân quyền” ở Hà Nội đã bị công an chặn cửa, ngăn gặp Tổng thống Mỹ. Chính quyền Obama cũng đã nhiệt tình thúc đẩy việc thông qua hiệp định TPP, bất chấp những lời kêu gọi trừng phạt, cấm vận Việt Nam vì lý do nhân quyền.

Như vậy, dù giới chống Cộng đinh ninh rằng Việt Nam đang bị quốc tế cô lập, rõ ràng “thế giới tự do” vẫn đang có quan hệ rất tốt với Chính phủ Việt Nam từ 10 năm nay. Có vẻ cái trật tự Tân Tự Do mà giới chống Cộng tôn thờ và phục vụ đã phản bội họ để đổi lấy tiền và quyền lực.