Phạm Đoan Trang và hư danh trong lĩnh vực “khai dân trí”

 

Từ khi tại ngoại, nhà chống Cộng Phạm Đoan Trang đã tự xây dựng cho mình hình ảnh của một cây bút chuyên “khai dân trí”. Chẳng hạn, khi NXB Tự Do của Đoan Trang được trao giải Prix Voltaire vào năm 2020, Đoan Trang trả lời phỏng vấn đài BBC tiếng Việt như sau:

“Chúng tôi sẽ phải tiếp tục sứ mệnh là nâng cao dân trí, chiến đấu vì quyền tự do xuất bản, quyền được đọc của người Việt Nam.”

Dù vậy, trong thực tế, “khai dân trí” chưa bao giờ là một mục tiêu của Đoan Trang. Hay nói đúng hơn, có thể Đoan Trang định nghĩa “khai dân trí” theo cách rất khác so với phần còn lại của xã hội.

Trong mắt Đoan Trang, “dân trí” chỉ được tạo thành từ những sách vở chính trị chứa thông điệp ca ngợi mô hình dân chủ đa đảng và chống chế độ hiện tại của Việt Nam. Những văn hóa phẩm không bao hàm nội dung này thì đều không được xem là giúp ích cho “dân trí”, dù chúng có hàm lượng trí tuệ cao đến đâu đi chăng nữa. Chính vì lý do này, Đoan Trang đã tự tin xem NXB Tự Do như ngọn cờ đầu của phong trào “khai dân trí” ở Việt Nam, mà không để ý rằng lượng kiến thức mà tổ chức này truyền đạt quá bé nhỏ so với toàn bộ thị trường sách và các blog hợp pháp ở Việt Nam. Cũng chính vì lý do này, mà Đoan Trang khinh thường những trí thức cùng tư tưởng và có hiểu biết sâu hơn Trang, chỉ vì họ chọn hoạt động trong vòng pháp luật, thay vì bắt chước Trang thực hiện các hoạt động bất hợp pháp:

Buồn cười hơn, Đoan Trang còn dạy rằng trí thức phải học cách đấu tranh chính trị máu lửa của “dân oan”. Cần lưu ý rằng vào thời điểm Trang viết bài này, nhóm “dân oan” của ông Lê Đình Kình đã có hành vi bạo động, và đang được giới chống Cộng rất trọng vọng:

Dù Đoan Trang tự hào rằng “dân trí” của mình cao, cô thường chửi bới trên mạng xã hội như người hàng tôm hàng cá, đến mức đàn em Phạm Lê Vương Các phải nhắc nhở:

Sau cùng, cần lưu ý rằng hoạt động “khai dân trí” của Đoan Trang không hề diễn ra một cách thành công như cô mô tả. Các thông tin bị rò rỉ trong vụ xung đột nội bộ của NXB Tự Do hồi tháng 07/2020 đã cho thấy Đoan Trang chủ yếu phát không các cuốn sách của mình, chứ lượng sách bán được rất thấp. Doanh thu bán sách thu được không đủ để trả chi phí in và trả lương nhân viên, khiến NXB này chủ yếu sống bằng tiền tài trợ.

Tóm lại, hoạt động “khai dân trí” của Đoan Trang chỉ là hư danh. Sự tự tin của Đoan Trang chỉ đến từ việc cô đang làm vua xứ mù, bởi trong thực tế, mặt bằng kiến thức của giới chống Cộng khá thấp so với mức trung bình của người Việt.